20 ONNS
UNIUN DA VIANDONTS
SEDRUN-TUJETSCH

Revista da cronica 1994 entochen 2014
da Meinrad Hendry

Finamira
Enzacu egl onn 1994 han enzacons entusiai iniziants, schebein indigens sco hosps, discurriu co ins savess motivar la glieud da far enzatgei ensemen. Cun gl’intent da mussar las bellezias dallas cuntradas el contuorn ed era ordvart anflan els spert ina sligiaziun. Activar il viandar, far turas e gest cheutras promover ils cuntacts denter indigens e hosps,.ei stada ina buna decisiun. Ei vegn concludiu da far ina radunonza generala per fundar en nossa Val Tujetsch ina „Uniun da viandonts“. Plein slontsch entscheivan ils iniziants immediat cun las preparaziuns e lavurs co tschercar commemberAs, preparar ils statuts en romontsch e tudestg, sclarir giu damondas giuridicas per ils duers e cumpetenzas, l’acquisiziun da material ed auter. Pia biars e gronds pensums. Duront il meins december vegnan allura en tuts vischinadis partiu ora las invitaziuns per la radunonza da fundaziun.

Sco iniziants han collaborau: Gion Beer Sedrun, Serafin Cavegn Camischolas, Guido Monn Gonda, Paul Schlupf Münchenstein/BL e Tadeus Giossi Rueras.

Fundaziun
Venderdis, ils 20 da schaner 1995 vegn el hotel La Cruna menau atras la radunonza da fundaziun sco emprema radunonza generala dalla uniun da viandonts Sedrun-Tujetsch. Presents ein stai 34 persunas. Sco president dil di meina Gion Beer la radunonza e Tadeus Giossi procotolescha. La radunonza concluda che la radunonza generala vegni fatga mintgamai sin romontsch ed era aschia procotolada. Naturalmein vegnan tenor basegns damondas e sclaraziuns era declaradas sin tudestg. Per publicaziuns ed informaziuns d’igl avegnir vegn s’adattau, tenor l‘ impurtonza dalla communicaziun, sch’ellas drovan text romontsch e tudestg.

Sco emprems commembers dalla suprastonza vegnan elegi:
President: Serafin Cavegn 1995 – 1999
Vice/actuar: Paul Schlupf 1995 – 2012
Cassier: Gion Beer 1995 – 2006
Sendas: Nina Levy 1995 – 2012
Material: Guido Monn 1995 – 2010
Revisur: Viktor Füglister 1995 – 2003
Revisur: Ciril Monn 1995 – 2001

Activitads
Excursiuns e viandar
Quei ei il principal intent dall’uniun e ha caschunau la gronda lavur. La revista dat raschun!

Vegniu menau atras ein excursiuns e spassegiadas en pliras variantas sco:
Spassegiadas d’unviern cun gentar
Spassegiadas da clarglina cun tscheina da fondue
Excursiuns cun il tren e cun brunch
Excursiuns cun di da grillar
Excursiuns ordeifer cun transport d’auto da posta
Excursiuns da dus dis cun dimora e transport cun tren ni auto da posta.

La participaziun ei mintgamai empau dependenta dall‘ aura e senz’auter con stentusa che l’excursiun ei. Ina impurtonta ed era positiva influenza per ina megliera participaziun ha segir la fundaziun dalla gruppa d’ils “ pacifics “ giu. Pli u meins han las purschidas giu ina buna tochen fetg buna participaziun. Legreivel ei denton ch’ei ha dau negins accidents.

Bauns
Seser e ruassar sin in baun cun haver ina biala survesta fa segir bein a mintginA. L’uniun da viandonts ha fatg pli che 100 bauns e plazzau els dapertut el contuorn dalla vallada. Quei nummerus diember da bauns fa naturalmein era ualti gronds fastedis. Il mantener e remplazzar els ei mo pusseivel cun il honorus sustegn da donaturs e dils possesurs.

Lavur cumina
Mintg’onn han ils commemberAs dall’uniun fatg lavur cumina sin las sendas da viandar.
Igl ei vegniu scavau, rugalau, segau e schubergiau tenor basegns. Plinavon ein las Plauncas Niriel e las Plauncas Bugnei Sut vegnidas segadas e rischladas.

Arranschaments
Ils arranschaments ein stai dependents dils voluntaris ed aschia ha ei adina dau midadas. Quei ei stau sco suandont:
Organisau e menau atras fiastas d’uaul a Scangleras sut Planatsch e giun Claus
Organisau e menau atras per la fiasta d’igl emprem uost l’ustria dil plaz
Organisau e menau atras turnier da troccas
Organisau e menau atras sentupadas per ils scribents en connex cun il project
„Bialas vacanzas SDT “ e cuschinau ina pulenta si Valtgeva.
Priu part tier il til da tscheiver
Renovau la tegia d’alp da Culmatsch.
Demontau giu Trun in clavau e montau el sin la plazza da giugs giu a Milar per il forum cultural.

Mutaziuns
En connex cun commembers dalla suprastonza ei quei stau:
1998 Waldmeier Markus vegn elegius per las lavurs en connex cun medias.
1998 Mort dil president Serafin Cavegn. Paul Schlupf sco president ad interim.
1999 Lucas Soliva vegn elegius sco president.
2000 Robert Schmid vegn elegius sco menader dils „pacifics“.
2001 Revisur Ciril Monn seretrescha.
2001 Giusep Monn vegn elegius sco revisur.
2003 Mort da revisur Viktor Füglister. Tumaisch Berther revisur substitut ad interim.
2003 Waldmeier Markus seretrescha.
2004 Tumaisch Berther vegn elegius sco revisur.
2004 Lisa Berther vegn elegida sco revisur substitut.
2004 Robert Schmid seretrescha.
2004 Emil Künzle vegn elegius sco menader dils „pacifics“
2006 Mort dil cassier Gion Beer. Cornelia Ammann cassiera ad interim.
2007 Cornelia Ammann vegn elegida sco cassiera.
2012 Lucas Soliva seretrescha sco president.
2012 Paul Schlupf, Cornelia Ammann, Nina Levy, Emil Künzle seretreschan.
2012 Rinaldo Schmid vegn elegius sco president.
2012 Leci Cathomen, Vigeli Gamboni, Meinrad Hendry e Baseli Hitz vegnan elegi sco commembers dalla suprastonza.
2013 Reginalda Degonda e Marcel Deragisch vegnan elegi sco revisurs
2013 Nina Levy, Lucas Soliva e Paul Schlupf vegnan commemberAs d’honur.

Finamira futurala
Cun in diember da biabein 200 commemberAs stat l’uniun da viandonts Sedrun-Tujetsch era suenter 20 onns sin in bien fundament e motivescha da sengaschar. Novas amitgas e novs amitgs da viandar, ch’ein era perschuadi da nossas activitads e finamiras, ein vinavon naturalmein adina beinvegni. Oz stat l’uniun sin buns peis. Midadas ha ei dau fetg pauc. Nus essan ina impurtonta forza en la Val Tujetsch e nossas activitads vegnan preziadas dalla populaziun.
Era oz e suenter 20 onns ei nies intent principal aunc adina il medem, numnadamein:
– Promover il plascher da viagiar cun render attents commembers e hosps allas pusseivladads localas e regiunalas e porscher divertiment e recruvada enter mussar las bellezias dalla cuntrada. Quei ensemen da buna cumpignia e cun buns discuors.
– En connex cun il giubileum da 20 onns ha l’uniun da viandonts dau la pusseivladad da cumprar caps, giaccas, gilets e T-shirts da differentas colurs.
– Entginas excursiuns vegnan menadas atras cun purschidas particularas e pli generusas.
– Schiglioc dat ei neginas autras activitads.

Plaid final
Ord motiv e perschuasiun da mantener vinavon la fetg impurtonta uniun da viandonts, ein ils actuals commembers dalla suprastonza stai a disposiziun per l’uniun. Igl engaschament e la lavur da cuminonza fan grond plascher e lu aunc bein al tgierp ed olma.
Naturalmein resta era nossa vegliadetgna buca adina mo giuvna. Midadas ein, sco la revista muossa, adina puspei pusseivel. Denton essan nus perschuadi che allura autras amitgas ed auters amitgs da viandar vegnan ad esser promts da cuntinuar ils uffecis per il beinstar da nossa uniun.
Cun quels plaids lessel jeu, en num da mes collegas dalla suprastonza, finir la revista da 20 onns uniun da viandonts Sedrun-Tujetsch.

Survetsa dils funcziunaris 1995-2014
Survesta dallas excursiuns da dus dis